خشم خود را خفه کنيد!
همه انسان ها عصباني مي شوند. اين مساله کاملا نرمال و طبيعي است. اما اگر تعداد و شدت عصبانيت ها زياد شوند، اين ديگر طبيعي نيست. خشم زياد نه تنها به خود شخص که به اطرافيان او نيز آسيب مي رساند. عصبانيت همچنين روي جسم افراد نيز تاثير منفي دارد.
همه انسان ها عصباني مي شوند. اين مساله کاملا نرمال و طبيعي است. اما اگر تعداد و شدت عصبانيت ها زياد شوند، اين ديگر طبيعي نيست. خشم زياد نه تنها به خود شخص که به اطرافيان او نيز آسيب مي رساند. عصبانيت همچنين روي جسم افراد نيز تاثير منفي دارد. محققان ثابت کرده اند، خشم در انسان ها (به ويژه در مردان) احتمال بيماري هاي قلبي را افزايش مي دهد و افرادي که ذاتي دچار بيماري قلبي هستند نيز در معرض خطرات بيشتري قرار دارند.
خشم و عصبانيت همچنين موجب بروز مشکلات ناشي از استرش همچون بي خوابي، مشکلات گوارشي و سردرد نيز مي شود.همه انسان ها بايد توان کنترل خشم خود را داشته باشند. روزانه اخبار حوادث ناراحت کننده متعددي را در روزنامه ها و وبسايت هاي خبري مي خوانيم که در نتيجه عصبانيت افراد به وجود آمده اند. خشم اگر زياد و غير قابل کنترل باشد، مي تواند منجر به قتل نفس نيز بشود. فردي که کنترل خود را از دست مي دهد، ناخواسته مرتکب اعمالي مي شود که در حالت طبيعي حتي شايد تصور هم نکند، چه برسد به انجام.
براي همين و به منظور پيشگيري از اتفاق هاي ناگوار و بلاهايي که سر روح و جسم خود مي آوريم، بد نيست راهکارهاي زير را مطالعه کنيد و در زندگي فردي و اجتماعي خود به کار گيريد.
ريلکسيشن
آرام باشيد. ساده ترين ابزار آرام بودن نفس هاي عميق و تخيلاتِ آرامش بخش هستند. با تجسم اتفاق ها و مکان هاي خوشحال کننده، ذهن خود را به سوي آرامش هدايت کنيد. براي اين منظور، مي توانيد روش هاي زير را انجام دهيد:
• عميق و از ديافراگم (پرده دل) نفس بکشيد: نفس کشيدن از سينه باعث آرامش شما نمي شود، بنابراين، تا مي توانيد از ته دل و عميق نفس بکشيد. اجازه دهيد اکسيژن در همه سلول هاي شما نفوذ کند.
• خيلي آرام کلمات يا جملات آرامشبخش را تکرار کنيد: کلماتي همچون «آرام باش» يا «سخت نگير» را مدام با خود تکرار کنيد و همزمان نفس عميق بکشيد.
• تجسم: سعي کنيد تصاوير يا تخيلاتي که باعث آرامش روح شما مي شوند را در ذهن بپرورانيد و در مواقع عصبانيت، آنها را جلوي چشم مجسم کنيد.
• استرس، فعاليت و تنش هاي خود را کاهش دهيد: شايد بگوييد گفتن اين حرف ها بسيار راحت است و وقتي فردي عصباني است مگر مي تواند به همين راحتي خشم خود را خاموش کند. اما باور داشته باشيد کلاس هايي همچون يوگا و فعاليت هاي مشابه يوگا، علاوه بر ريلکس کردن ماهيچه هاي بدن باعث آرامش روح و خونسردي افراد نيز مي شوند.
همه اين تمرين ها را هر روز تکرار کنيد. اين ممارست به شما کمک مي کند تا در مواقع خشم به طور خودکار بتوانيد تنش و اضطراب را در وجود خود کاهش دهيد.
ايجاد تغيير در درک و شناخت
ايجاد تغيير در درک و شناخت، يعني طرز فکر خود را تغيير دهيد. يعني نگاه خود به مسايل اطراف را عوض کنيد. يعني هنگام عصبانيت، تفکرات شما مي تواند نتيجه بهتري به وجود بياورد. هنگامي که اتفاق هاي بد رخ مي دهد، شايد به خود بگوييد: «همه چيز خراب شد!» اما با تغيير نگاه خود و جايگزيني افکار منفي با مثبت، ممکن است به جاي آن جمله ناراحت و نااميد کننده با خود بگوييد: «اين پيشامد ناراحت کننده بود، اما دنيا که به آخر نرسيده است!». واقعا دنيا که به آخر نرسيده است؛ اين بار نشد، دوباره تلاش کنيد. سريع نااميد و تسليم نشويد.
براي اين هدف بهتر است راهکارهاي زير را تمرين کنيد:
• هنگام صحبت در مورد خود يا ديگران، به هيچ وجه از واژه هاي «هرگز» و «هميشه» استفاده نکنيد:عبارت هايي همچون «اين هرگز کار نمي کند» يا «تو هميشه همه چيز يادت مي رود» باعث مي شوند تا عصبانيت شما بيشتر شود و ديگر راهي براي برطرف کردن آن پيدا نکنيد. اين جملات منفي همچنين باعث ناراحتي و نااميدي افرادي مي شود که همراه يا همکار شما هستند.
• روي اهداف خود متمرکز شويد: مثلا تصور کنيد دوستي داريد که هر روز صبح دير به محل قرار شما مي رسد. لازم نيست عصباني شويد و به او حمله کنيد. در عوض به هدف خود فکر و براي اين مشکل دوستتان نيز راه حلي پيدا کنيد که به نفع هر دو باشد. اگر روش هاي شما کارساز نبود، سعي کنيد خودتان همه کارها را به عهده بگيريد.
• منطقي باشيد: اين کار هنگام عصبانيت بسيار دشوار است. اما بايد تلاش و تمرين کنيد تا بتوانيد در اوج خشم هم منطقي باشيد و هر حرفي را به زبان نياوريد و هر کاري را انجام ندهيد. دنيا بسيار گسترده است و شما تنها فردي نيستيد که مصائب اين دنيا را تحمل مي کند. هر زمان که احساس مي کنيد، مي خواهيد عصباني شويد، سعي کنيد طرز فکر مثبت و چشم انداز منطقي داشته باشيد.
• انتظارات خود را به تمايلات خود ترجمه کنيد: افراد عصباني هميشه از ديگران انتظار مسايل مختلف همچون انصاف، احترام، موافقت يا فقط انجام دادن کارها به روش خود را دارند. همه انسان ها دچار آسيب هاي روحي و نااميدي مي شوند اما اين احساسات به خشم آنها منتهي نمي شود. برخي انسان ها از عصبانيت براي جلوگيري از هرگونه آسيب يا احساس نااميدي استفاده مي کنند. شايد سماله اي براي يک فرد در حد جنون ناراحت کننده باشد اما همان اتفاق براي يک فرد ديگر، فقط يک اتفاق ناخوشايند باشد. بهتر است در عوض اين کارها، درخواست هاي طبيعي بدن و ذهن خود را درک کنيد و آنها را به خواهش هاي مثبت تغيير دهيد. اينکه با خود بگوييد چيزي را دوست داريد بسيار بهتر از اين است که بگوييد بايد آن را داشته باشم.
حل مسايل
گاهي خشم و حس ناکارآمدي در نتيجه مشکلات جدي در زندگي پديدار مي شوند. خشم مي تواند يک واکنش طبيعي و سالم يک فرد در برابر مشکلات باشد. فرهنگ و باور برخي از مردم بر اين اصل استوار است که هر درد، درماني دارد و هر مشکل، راهکاري. اما همين افراد در مواجهه با سختي و نيافتن راه حل دچار سرخوردگي و نااميدي مي شوند. اما اگر نتوانستيد راهکاري براي مشکلات خود بيابيد، روي مديريت مشکل و مواجه شدن با آن تمرکز کنيد. مشکل خود را بشناسيد و لمسش کنيد شايد بتوانيد از درون خود مشکل راهي براي حل آن پيدا کنيد.
شوخي طبعي و خندهدار ديدن مسايل
شوخ طبعي تا حد زيادي غضب و جنون را کاهش مي دهد. به طور مثال، با شوخ طبعي و خندهدار ديدن مسايل مي توانيد ديد متعادل و خوبي به اطراف داشته باشيد. به طور مثال، اگر از دست همکار خود عصباني بوديد، او را به چشم يک تک سلولي ببينيد. مثلا تصور کنيد يک آميب روي صندلي نشسته است و با تلفن صحبت مي کند. يا مثلا مي توانيد تصويري از او را بکشيد. اين کار باعث مي شود تا خشم و جنون شما کاهش بيابد و به جاي عصبانيت، بخنديد.
اين طرز فکر حتي در مواقعي که دليلي براي خشم خود نمي يابيد نيز بسيار کمک کننده است. هربار که به مسايل آزاردهنده فکر و تصور مي کنيد حق شما نيست اين سختي ها را تحمل کنيد و دوباره خشم غير قابل کنترل به سراغتان آمد، خود را در قالب يک الاهه يا موجودي تصور کنيد که قدرت زيادي همچون خدا دارد و اين موجود مي تواند همه مشکلات را از شما دور کند. هر چاشني و جزئياتي که دوست داريد به اين تخيل اضافه کنيد. در ذهن، خود را نيروي برتر تجسم و مشکلاتتان را به هزاران کيلومتر دورتر پرتاب کنيد.
البته بايد به اين باور برسيد بسياري از خشم هاي ما براي مسايل بي اهميت و کم ارزش هستند و واقعا ارزش هدر دادن زمان را ندارند.البته در خندهدار ديدن مسايل بايد جانب احتياط را نيز رعايت کنيد. اول اينکه، به هيچ وجه به مشکلات خود «نخنديد». در عوض با خنده دار ديدن آنها سعي کنيد به روشي معقول و کارساز، آنها را برطرف کنيد. دوم اينکه به هيچ عنوان از شوخ طبعيِ کنايه آميز يا زمخت و زننده براي پيشبرد کارهاي خود استفاده نکنيد. اين نوع شوخ طبعي نيز نوع ديگري از پرخاشگري و خشونت است.
ارتباطات بهتر
افراد خشمگين و عصباني از همان ابتدا به سراغ انتهاي هر کاري مي روند و اين به هيچ وجه قابل درک و عقلاني نيست. اگر خيلي با هيجان بحث مي کنيد، بهتر است کمي آرام بگيريد.خوب و بادقت گوش کنيد و ببينيد اصلا طرف مقابل چه مي گويد و پيش از پاسخ نيز به خود کمي زمان براي فکر کردن بدهيد.
به دليل عصبانيت خود فکر کنيد. همه انسان ها براي آزادي خود ارزش قائل هستند و اگر طرف مقابل خواست شما را محدود کند و اين موجب خشم شما مي شود، با او مقابله به مثل و او را زندانبان خود فرض نکنيد.
کاملا طبيعي است که وقتي شما اعتراض کنيد، طرف مقابل حالت دفاعي به خود بگيرد. اما با او نجنگيد. در عوض، به مفهوم کلماتي که بيان مي کند فکر کنيد. شايد همسر يا طرف مقابل شما بي توقعياش شده است و احساس مي کند شما ديگر دوستش نداريد و به همين دليل اعتراض مي کند. حتي بر فرض اينکه لحن بدي هم داشته باشد، بايد با حوصله و بدون عصبانيت با او حرف بزنيد و اجازه ندهيد خشم بر شما چيره شود و کنترل همه چيز را از دستتان بگيرد.
تغيير محيط
گاهي خشم يک مساله دروني و ذاتي است و مسايل جانبي و مشکلات زندگي آن را تشديد مي کنند و در دامي مي افتيد که بيرون آمدن از آن به هيچ وجه آسان نيست. به طور مثال، جنون ترافيک: اگر هنگام رانندگي دچار جنون و خشم بشويد، خود و ديگران را در خطر مي اندازيد. راننده عصباني بسيار پرخاشگر است و کنترلي روي کارهاي خود ندارد و امکان تصادف هاي خطرناک در آنها بسيار بالا است. اگر ترافيک هاي صبح و عصر شما را بسيار عصبي و دچار جنون مي کند، بايد مسير ديگري براي رسيدن به محل کار خود پيدا کنيد. يا در صورت امکان از وسايل نقليه عمومي و مسيرهاي کم ترافيک همچون بيآرتي يا مترو استفاده کنيد.
شايد راهکارهاي زير موجب فروکش کردن مشکلات شما بشوند:
• به خود استراحت بدهيد: در طول روز چند دقيقه اي را به خود و استراحت خود اختصاص دهيد. به طور مثال، 15 دقيقه پس از ورود به خانه پس از کار، در سکوت و آرامش استراحت کنيد. با همين استراحت کوتاه مدت، انرژي دوباره پيدا مي کنيد و مي توانيد روي عصبانيت هاي خود کنترل بيشتري داشته باشيد.
• توجه به زمان: اگر بيشتر بحث و دعواي شما با همسرتان شب هنگام است، شايد دليل آن اين باشد که هر دو خسته و بي حوصله هستيد و يا شايد حتي عادت کرده ايد شب ها با هم دعوا کنيد. به همين دليل، زمان صحبت کردن در مورد مسايل مهم زندگي را به ساعت ديگري از روز اختصاص دهيد تا کمتر بحث و ناراحتي پيش بيايد.
• تا حد ممکن چشم خود را روي مسايل ازاردهنده ببنديد: مثلا اگر ديدن اتاق به هم ريخته فرزندتان باعث عصبانيت شما مي شود، در را ببنديد. مجبور نيستيد به مسايلي نگاه کنيد که باعث خشم شما مي شوند. يا نبايد اجبار ي داشته باشيد که فرزندتان بايد اتاقش را تميز کند تا شما عصباني نشويد! اين طرز فکر چيزي را حل نمي کند. شما خودتان بايد خونسرد باشيد و روي خشم خود کنترل داشته باشيد.
از روانشناس کمک بگيريد
اگر بيشتر مواقع عصباني هستيد و نمي توانيد آن را کنترل کنيد، بهتر است نزد روانشناس برويد. يک متخصص بهتر مي تواند به شما کمک کند تا بر عصبانيت خود کنترل داشته باشيد. روانشناس به شما کمک مي کند تا ريشه عصبانيت هاي خود را بيابيد و با برنامه ريزي و جلسه هاي متعدد، کمک مي کند تا آنها را از ميان برداريد.
درمان روانشناسان بر مشاهدات و مسايلي استوار است که شما مطرح مي کنيد. پزشکي را انتخاب کنيد که شناخته شده است و مدرک بالايي همچون دکترا دارد. اين افراد تجربه و مهارت بيشتر دارند.
پایان.